Najważniejsze informacje z artykułu "Jak harcerstwo wychowuje"

Szczegóły: Opublikowano: poniedziałek, 18, marzec 2019 21:35; pwd. Zenon Bielaczek | webmaster

Artykuł "Jak harcerstwo wychowuje" autorstwa hm. Marka Gajdzińskiego omawia harcerską metodę wychowania, która charakteryzuje się pięcioma zasadami oddziaływania:
• Zasada oddziaływania naturalnego - formy aktywności używane w harcerstwie odbierane są przez harcerzy jako naturalne, a dzięki temu zaakceptowane i stosowane. Ważna jest mała różnica wieku między wychowawcą a wychowaniem, dlatego ZHP określany jest jako instytucja MŁODYCH dla MŁODYCH
• Zasada oddziaływania od zewnątrz - zasada przyjmuje dobrowolność uczestnictwa w ZHP i świadomość postaw, zwyczajów, praw i obowiązków.
• Zasada oddziaływania wzajemnego - wszyscy harcerze w zastępie i drużynie nawzajem na siebie oddziałują, pobudzając się do większego zaangażowania w życie grupy. Realizowane jest to również w relacjach pionowych pomiędzy starszymi a młodszymi- wychowawca wpływa na wychowanków i wychowankowie wpływają również na wychowawcę. Zjawisko to nosi nazwę dodatniego sprzężenia zwrotnego.
• Zasada oddziaływania pozytywnego - przyjmowanie dobrych wzorców, wartościowy przykład osobisty, rozbudzanie aspiracji i zachęcanie do dążenia do ideału.
• Zasada oddziaływania pośredniego - Wychowanie do czynu poprzez czyn. Przed harcerzami wychowawca stawia zadanie, które ma cel bezpośredni np. w zastępie budowanie bramy obozowej, a także cel pośredni: nauka współdziałania, rzetelności i odpowiedzialności za wykonanie zadania. Wystrzeganie się moralizowania i wywierania bezpośredniego wpływu na młodzież w formie pouczania.
Metodyczne środki oddziaływania: wzorzec ideowy (ideały zawarte są w Prawie Zucha i Prawie Harcerskim), wzorzec osobowy (przykład osobisty drużynowego i wielcy Polacy- bohaterowie drużyny), podejście indywidualne (również system sprawności i stopni), stopniowanie trudności (dostosowywanie poziomu trudności zadań, podział metodyk), rywalizacja, współzawodnictwo, współdziałanie, formalna i nieformalna grupa rówieśnicza (podział na szóstki, zastępy, patrole), harcerska atmosfera (zwyczaje, obrzędy, mundur, symbolika odznak), nagrody i kary (najlepszy instruktor stara się ich unikać).
Programowe środki oddziaływania - elementy programu: kontakt z przyrodą, sport i kultura fizyczna, techniki harcerskie, turystyka i krajoznawstwo, odkrywanie historii i kultywowanie tradycji, uczestnictwo w kulturze, rozwijanie zainteresowań, prowadzenie gospodarki, poszukiwanie przyjaciół, służba społeczna.